Vajina sarkması, vajina çevresindeki bağ, kas ve deri ağı, bölgedeki organları yerinde tutan ve destekleyen karmaşık bir yapıdadır. Bölgeye destek sağlayan bağ, kas ya da deri ağının farklı yerlerinde zayıflama ve kopma yaşanabilir. Zayıflama ve kopma nedeniyle vajina sarkması meydana gelir. Vajina sarkması tıpta vajina prolapsus olarak tanımlanır.
Vajina sarkması, rahim, rektum, mesane, ince bağırsak, idrar yolu ya da vajinanın normal pozisyonunu kaybetmesi ya da kaybetmeye başlamasıdır. Tıbbi müdahalede gecikilirse sarkma başlayan yapılar zamanla daha fazla sarkabilir. Destek dokular iyice zayıflarsa vajinanın içine ve vajina açıklığından dışarı doğru sarkabilir.
Vajina sarkması nedeniyle ortaya çıkan şikâyetler özellikle cinsel fonksiyonları, idrar ve dışkılamayı etkileyecek şekilde olur. Pelvik basınç ve rahatsızlık hissi de yaşanan şikâyetler arasında yer alır.
Vajina sarkması türleri nelerdir?
Rektosel: bu vajina sarkması, vajinanın arka kısmının sarkmasıdır. Vajina arka duvarı zayıfladığında rektal duvar vajinal duvarı iter ve bir çıkıntı meydana gelir. Bu çıkıntı özellikle dışkılama anında daha belirgin olur.
Sistosel: Vajinanın ön duvarında yaşanan sarkmadır. Mesane vajina içine sarkabilir. Bu durum karşısında idrar yolu sarkar ve bu durum üretral sarkma olarak tanımlanır. Mesaneyle birlikte üretra sarkarsa durum sistoüretrosel olarak tanımlanır.
Öksürürken, hapşırırken ya da gülerken idrar kaçırma kaçınılmaz olur.
Enterosel: İnce bağırsağın fıtıklaşmasıdır. Vajina üst kısmında bulunan destek dokuların zayıflaması sonucu oluşur. Genelde bir histerektomi sonrasında meydana gelir. Vajinanın ön ve arka duvarları ayrılarak bağırsaklar vajinal deriyi iter ve enterosel meydana gelir.
Rahim sarkması: Vajinanın üst tarafında yer alan ve uterosakral ligmentler olarak tanımlanan bağların zayıflaması anlamına gelir. Rahim sarkması, birinci derecede sarkma, ikinci derecede sarkama, üçüncü derecede sarkma ve dördüncü derecede sarkma olarak dört evrede oluşur. Birinci derecede rahim sarkmada rahim vajinanın üst kısmına iner, ikinci derecede rahim sarkmasında rahim vajinanın alt kısmına iner ve üçüncü derecede rahim sarkmasında rahmin alt tarafında yer alan rahim boyu vajinal açıklığa kadar ulaşarak vücuttan dışarı doğru sarkar. Bu durum tam rahim sarkması olarak da tanımlanır. Dördüncü derecede rahim sarkmasında, rahmin tümü tamamen vajina dışına sarkar. Yine tam rahim sarkması olarak tanımlanır.
Vajinal kaf prolapsusu: Rahmin alındığı histerektomi operasyonundan sonra meydana gelir. Histektomi geçiren kadınların yaklaşık %10'luk bir kısmında görülebilir. Vajina üst kısmı vajinal açıklığa doğru sarkar. Vajina duvarının zayıflamasına yol açabilir. Beraberinde enterosel yani fıtıklaşmış ince bağırsakla birlikte görülür.
Vajina sarkması, tüm kadınların yaklaşık %40'lık bir bölümünde menopoz, doğum ya da histerektomiden sonra meydana gelen bir sorundur. Vajina sarkması genelde 40 yaş üzeri kadınlarda görülür. Vajina sarkması belirtisi yaşayan çoğu kadın utandığından dolayı bu konu hakkında doktora başvurmaktan çekinebilir. Ancak bu bir sağlık sorunudur ve mutlaka tedavi edilmesi gerekir. Vajina sarkması bazı kadınlarda ise herhangi bir şikâyete yol açmadan tesadüfen rutin bir kontrol sırasında tespit edilebilir.
